Het Sluimerende Conflict
Conflicten zijn onlosmakelijk verbonden met samenwerking. Waar mensen samen werken, schuren visies, verschillen karakters en botsen belangen. Dat is geen ramp – integendeel. Wrijving kan glans geven, maar dan moet je het wél durven polijsten.
Kijk je liever naar de video van dit blog?
Of luister je liever naar de podcast van dit blog?
Toch gebeurt dat lang niet altijd. Veel conflicten blijven onuitgesproken. Ze sluimeren onder de oppervlakte, verpakt in stilzwijgen, sarcasme of ‘onschuldige’ grapjes. Wat begint als een kleine irritatie, groeit uit tot een energieverslindend probleem. En de grootste oorzaak daarvan?
Als leiderschap ontbreekt.
Wanneer niemand de regie neemt, geen ruimte maakt voor het echte gesprek, of weigert om duidelijke kaders te stellen, ontstaat er chaos. Teamleden voelen zich aan hun lot overgelaten. Spanningen worden persoonlijk. Samenwerking verandert in overleven.
Het oplossen van conflicten is geen luxe. Het is een leiderschapstaak. En een noodzakelijke.
Conflicten ontstaan meestal niet uit het niets. Ze kondigen zich aan via kleine signalen: een opgetrokken wenkbrauw, een ongemakkelijke stilte tijdens de vergadering, een medewerker die zich steeds vaker afzijdig houdt.
Als leiderschap ontbreekt, worden die signalen gemist of genegeerd. Er is niemand die het ongemak benoemt, het gesprek opent of helder maakt wat er speelt. En dus wordt het conflict groter. Hardnekkiger. Onveiliger.
Wat betekent conflicthantering écht?
Conflicthantering draait om het actief en bewust omgaan met spanningen. Het vraagt niet alleen om het signaleren van het probleem, maar ook om het durven benoemen, het faciliteren van het gesprek en het begeleiden naar oplossingen. Dat vraagt om moed. Om leiderschap.
Maar wat gebeurt er als die leiderschapsrol wordt vermeden? Dan gaan mensen zelf overlevingsstrategieën inzetten:
Roddelen om stoom af te blazen.
Zich terugtrekken om confrontatie te vermijden.
Bondjes vormen voor steun en bevestiging.
Klagen in de wandelgangen in plaats van aanspreken in de vergadering.
Het team komt in een kramp. Niet vanwege het conflict zelf, maar omdat niemand het aanpakt. Als leiderschap ontbreekt, groeit het conflict uit tot een voedingsbodem voor wantrouwen, weerstand en verlies van werkplezier.
Sterk leiderschap durft te kijken, te luisteren én te handelen. Niet door de strijd aan te gaan, maar door de bedding te bieden waarin verschillen besproken kunnen worden zonder oordeel.
Heb jij al kennis gemaakt met mijn online training
"Doorbreek De Cirkel van Drukte?"
Nog niet? Kijk dan eens op deze pagina voor meer informatie.
Als leidinggevende kun je conflicten niet altijd voorkomen. Maar je kunt wél bepalen hoe ermee wordt omgegaan. Hieronder vind je acht strategieën om op een volwassen, verbindende manier om te gaan met spanningen – in je team, je organisatie én jezelf.
1. Zet in op duidelijke communicatie
Goede conflicthantering begint met open, eerlijke en respectvolle communicatie. Laat alle betrokkenen hun verhaal doen. En luister – echt luisteren – zonder te onderbreken of in te vullen. Begrip is de brug naar oplossing.
2. Reguleer emoties in plaats van ze te onderdrukken
Boosheid, frustratie of verdriet mogen er zijn. Maar ze mogen niet de leiding nemen. Als leidinggevende is het jouw taak om zelf kalm te blijven en de ander te helpen dat ook te doen. Neem de tijd om af te koelen als emoties oplopen. Pas dan ontstaat er ruimte voor het echte gesprek.
3. Zoek naar wat jullie wél delen
In plaats van de nadruk te leggen op de verschillen, onderzoek wat jullie verbindt. Wat willen jullie allebei? Waar ligt een gedeeld belang? Vaak zit er onder de ruzie eenzelfde verlangen – alleen met een andere strategie.
4. Richt je op het hier en nu, en op de toekomst
Voorkom dat je blijft hangen in verwijten of oude koeien. Wat is er nú nodig? Welke stap helpt om samen verder te komen? Het verleden begrijpen is waardevol, maar je lost het conflict op door vooruit te kijken.
5. Laat ruimte voor toegeven – zonder jezelf te verliezen
Een compromis sluiten betekent niet dat je je principes opgeeft. Het betekent dat je bereid bent om water bij de wijn te doen in het belang van het geheel. Leidinggevenden die dit durven, tonen volwassenheid. Ze maken de weg vrij voor gezamenlijke oplossingen.
6. Schakel hulp in van een neutrale derde
Soms zitten partijen zó vast in hun eigen perspectief dat een open gesprek niet meer lukt. Een externe begeleider, coach of mediator kan dan helpen om het gesprek weer in beweging te krijgen. Dat is geen zwaktebod – het is leiderschap.
7. Behandel elkaar met respect, ook als het schuurt
Respect is de basis van elke relatie. Ook – en misschien juist – als het spannend wordt. Houd het gesprek zuiver. Spreek vanuit jezelf, zonder de ander te veroordelen. Zo houd je de relatie heel, ook als jullie het fundamenteel oneens zijn.
8. Maak concrete afspraken en evalueer samen
Sluit het conflict niet af met een zucht van opluchting, maar met afspraken die houvast geven. Wat spreken jullie af? Hoe houden jullie elkaar verantwoordelijk? En: hoe zorgen jullie dat de situatie niet opnieuw ontspoort?
Conflicthantering is geen eenmalige actie. Het is een vaardigheid die leidinggevenden dagelijks mogen inzetten. En dat begint met de bereidheid om het gesprek aan te gaan.
Conflicten als kans – als leiderschap aanwezig is
Stel je voor dat conflicten niet langer als bedreiging worden gezien, maar als uitnodiging. Een kans om te leren. Om als team te groeien. Om elkaar beter te begrijpen en processen te verbeteren.
Dat is precies wat er mogelijk wordt als leiderschap aanwezig is.
Leidinggevenden die conflicten niet uit de weg gaan, maar bewust opzoeken waar het wringt, brengen beweging. Ze creëren een cultuur waarin het normaal is om verschil van mening te hebben, om elkaar aan te spreken, om samen te zoeken naar wat beter kan. Ze bieden veiligheid én duidelijkheid.
Wat levert dat op?
Meer onderling vertrouwen
Hogere betrokkenheid bij het werk
Snellere en wijzere besluitvorming
Een gezonde werkcultuur waar ruimte is voor feedback en groei
Leiderschap draait niet om harmonie bewaren. Het draait om koers houden, ook als de golven hoger worden. En dat vraagt om conflicthantering als dagelijkse vaardigheid – niet alleen in crisistijd, maar juist in de kleine, alledaagse wrijvingen.
Reflectie voor jou als leidinggevende
Waar zie jij signalen van sluimerende conflicten in je team?
Welk gesprek ben je tot nu toe uit de weg gegaan?
Wat zou er gebeuren als jij vandaag nog het voortouw neemt?
Als leiderschap ontbreekt, laten conflicten littekens na. Maar als leiderschap aanwezig is, worden diezelfde conflicten bakens van verandering.
Durf jij die rol op je te nemen?
Heb je vragen over dit blog of over mijn aanbod om jou verder te helpen in je leiderschap? Vul dan het onderstaande formulier in en ik reageer binnen 24 uur.
Ik ben René Rensen. Welkom bij De Onderwijskapitein
De schooldeuren zwaaien open. Gelach in de gangen, gesprekken tussen collega’s, leerlingen die zoekend hun weg vinden—een wereld waarin ik al mijn hele leven thuis ben.
Van leraar tot leidinggevende, van rustige vaarwateren tot stormachtige tijden: ik heb het allemaal meegemaakt. Ik ken de lange dagen, de hoge verwachtingen, het constante schakelen. Maar ook de momenten waarop alles klopt—wanneer een team groeit, een leerling opbloeit, en je voelt dat jouw leiderschap écht verschil maakt.
Ik weet hoe het voelt om altijd ‘aan’ te moeten staan, om te laveren tussen beleid en praktijk, tussen strategie en spontaniteit. De druk is er, de uitdagingen zijn er, maar boven alles blijft de passie die ons drijft.
Met De Onderwijskapitein help ik jou om koers te houden in deze dynamische wereld. Meer rust, meer overzicht, meer zelfvertrouwen.
Zodat jij niet alleen leiding geeft, maar ook werkelijk stevig aan het roer blijft—zelfs als de golven hoog zijn.