Zo Stimuleer Je Optimale Samenwerking Binnen Jouw Team

Iedere leidinggevende herkent het moment waarop de samenwerking in het team begint te haperen. Het loopt niet meer lekker. De sfeer is stroef. Kleine irritaties nemen toe. Wat ooit vanzelf ging, lijkt nu een worsteling. Medewerkers kijken elkaar minder aan, overleggen worden vermeden, en jij voelt het in alles: er zit zand in de machine.

Kijk je liever naar de video van dit blog?

Of luister je liever naar de podcast van dit blog?

En dat is niet zomaar iets. Want als de samenwerking stokt, stagneert het hele systeem.

De oplossing? Gericht en doordacht werken aan herstel, versterking en verbinding. Niet met een eenmalige interventie, maar met continue aandacht. In dit artikel geef ik je tien concrete tips waarmee je vandaag nog de samenwerking in jouw team kunt verbeteren.

1. Zet de onderlinge relatie centraal

Leidinggevenden zijn vaak gericht op inhoud en resultaat. Logisch. Maar de kwaliteit van die resultaten wordt in hoge mate bepaald door de relaties ín het team.

Wat kun je doen?

  • Plan regelmatig momenten in waarin teamleden reflecteren op de samenwerking.

  • Bespreek niet alleen de taak, maar ook hoe men zich tot elkaar verhoudt.

  • Laat mensen uitspreken wat goed gaat en wat wringt.

Wanneer de onderlinge verhoudingen verbeteren, volgt de rest vaak vanzelf. Vergeet dus niet: de relatie is de motor van het resultaat.

2. Bevorder wederzijds begrip

Samenwerken lukt pas echt goed als mensen elkaar begrijpen. Dat vraagt om verdieping.


Hoe bevorder je dat begrip?

  • Organiseer sessies waarin medewerkers hun waarden en drijfveren delen.

  • Gebruik eventueel tools zoals Leadership Drives om ieders motivatie zichtbaar te maken.

  • Stimuleer gesprekken over verschillen: niet om gelijk te krijgen, maar om elkaar beter te begrijpen.

    Begrip schept ruimte. Voor elkaar. En voor samenwerking.

    3. Breng lucht en plezier in het team

In teams waar gelachen wordt, wordt beter samengewerkt. Zo simpel is het.


Wat kun je doen?

  • Organiseer informele activiteiten die losstaan van werk.

  • Vier kleine successen.

  • Gun het team af en toe een moment van lichtheid.

Wanneer je plezier actief organiseert, creëer je een sfeer waarin mensen zich ontspannen en verbinden. En juist die ontspanning is cruciaal om soepel samen te werken.

4. Laat jezelf zien

Goed leiderschap begint bij menselijkheid. Je hoeft niet alles te weten, alles te kunnen of overal een antwoord op te hebben.

Waarom dat werkt?

  • Door af en toe iets persoonlijks te delen, verlaag je de drempel voor openheid.

  • Medewerkers voelen zich vrijer om te zeggen wat hen bezighoudt.

  • Je bouwt aan vertrouwen, en vertrouwen is de brandstof van samenwerking.

Wees dus niet bang om kwetsbaarheid te tonen. Juist dat maakt jou benaderbaar én inspirerend.


5. Geef het initiatief uit handen

Soms zit samenwerking juist vast omdat jij als leidinggevende te veel op je neemt.

Wat kun je doen?

  • Presenteer een uitdaging, maar vraag je team om met de oplossing te komen.

  • Geef medewerkers de ruimte om richting te bepalen.

  • Toon vertrouwen door niet alles dicht te timmeren.


    Door het initiatief bij je team te leggen, stimuleer je de betrokkenheid van je team. En betrokkenheid maakt samenwerken vanzelfsprekender.

6. Coach op het proces

Samenwerking is geen vanzelfsprekendheid. Het is een vaardigheid die je ontwikkelt, net als luisteren, afstemmen en feedback geven.


Hoe pak je dit aan?

  • Observeer het teamproces actief.

  • Geef terug wat je ziet, zonder oordeel.

  • Vraag door en help hen reflecteren op hun gedrag en onderlinge interactie.

    Als jij het proces blijft begeleiden en bijsturen, groeit het team in volwassenheid en effectiviteit.

7. Geef ruimte in gesprekken

Hoe vaak vul jij als leidinggevende het gat dat anderen laten vallen? En hoe vaak laat je dat gat er gewoon zijn?


Waarom ruimte werkt:


Als jij even stil bent, ontstaat ruimte voor anderen om in te springen.

  • Het laat zien dat hun mening ertoe doet.

  • Het activeert betrokkenheid.

    Laat dus eerst anderen aan het woord. Jouw bijdrage komt krachtiger binnen als die niet alles domineert.

8. Gebruik humor als smeermiddel

Humor relativeert. Humor verbindt. En humor maakt samenwerking lichter.

Wat je kunt doen:


Vertel eens een anekdote waarin je zelf de plank missloeg.

  • Durf luchtigheid te brengen in een zware vergadering.

  • Geef het goede voorbeeld door niet altijd alles bloedserieus te benaderen.

    Een team dat samen kan lachen, kan ook samen tegen een stootje.

9. Focus op wat wél goed gaat

In veel teams wordt vooral gekeken naar wat niet werkt. Dat is begrijpelijk, maar weinig motiverend.


Wat als je dit omdraait?

  • Begin teamoverleggen met de vraag: “Wat ging er goed deze week?”

  • Laat collega’s elkaar complimenten geven over samenwerking of inzet.

  • Maak succesmomenten zichtbaar en vier ze bewust.

    Wat aandacht krijgt, groeit. En dat geldt ook voor positieve samenwerking.

10. Zie samenwerking als een continu proces

Je bouwt geen hecht team in een dag. Het vraagt onderhoud, reflectie en bijsturing. Steeds weer.

Hoe houd je dat levend?

  • Plan regelmatig een evaluatiemoment over de samenwerking.

  • Vraag expliciet: “Wat kunnen we verbeteren aan hoe we samenwerken?”

  • Stimuleer experimenten met andere werkvormen, overlegstructuren of communicatiestijlen.

    Wie samenwerking blijft ontwikkelen, blijft als team in beweging. En dat maakt je wendbaar, veerkrachtig en toekomstgericht.

Samenwerking in je team verbeteren

Tot slot

Een goed samenwerkend team ontstaat niet per toeval. Het vraagt bewuste aandacht, voorbeeldgedrag en het lef om soms iets anders te doen dan je gewend bent.

Maar de winst is groot:

  • Medewerkers voelen zich gezien.

  • Het onderlinge vertrouwen groeit.

  • Problemen worden sneller opgelost.

  • En vooral: er ontstaat weer werkplezier.

    Je hoeft niet alles tegelijk te doen. Kies één tip uit en ga daarmee aan de slag. Kijk wat het oplevert. En bouw van daaruit verder.

    Samenwerken is geen trucje. Het is een keuze. Een houding. En een proces.

Maak er werk van. Je team verdient het.
Jij ook.


Heb je vragen over dit blog of over mijn aanbod om jou verder te helpen in je leiderschap? Vul dan het onderstaande formulier in en ik reageer binnen 24 uur.

René Rensen I De Onderwijskapitein

"Voor leidinggevenden die liever sturen dan verzuipen"

Ik ben mentor voor leidinggevenden in het onderwijs. Voel jij je soms overweldigd door de constante stroom aan taken en verantwoordelijkheden? Heb je het gevoel dat je meer aan het blussen bent dan aan het sturen? Dan moet je bij mij zijn!