Accepteren wat je niet weet?

Dit roept een fundamentele vraag op: moet je accepteren dat je niet alles kunt weten, of is het noodzakelijk om je voortdurend bij te scholen? Sommige leidinggevenden vertrouwen op ervaring en intuïtie en vinden dat niet alles via scholing hoeft te worden aangeleerd. Anderen zijn ervan overtuigd dat leiderschap een continu leerproces is en dat stilstaan gelijkstaat aan achteruitgang.

In dit blog onderzoeken we beide perspectieven en kijken we hoe leidinggevenden een weloverwogen keuze kunnen maken.

De Realiteit van Onvolledige Kennis als Leidinggevende

Het onderwijslandschap is voortdurend in beweging. Nieuwe onderwijsmethoden, digitale leermiddelen en maatschappelijke ontwikkelingen dwingen scholen om flexibel en vooruitstrevend te blijven. Dit betekent dat de rol van een leidinggevende nooit statisch is. Wat vandaag relevant is, kan morgen alweer achterhaald zijn.

Daarnaast is het takenpakket van een schoolleider breed en gevarieerd. Je houdt je bezig met didactisch leiderschap, personeelsbeleid, financiën, strategische planning en teamontwikkeling. Niemand kan op al deze terreinen een expert zijn. Hoe ga je hier als leidinggevende mee om? Kies je ervoor om bepaalde hiaten te accepteren en vertrouwen te hebben in je ervaring en team? Of ga je actief op zoek naar scholing om je kennis aan te vullen?

Argumenten om te Accepteren Dat Je Niet Alles Kunt Weten

Veel leidinggevenden ontwikkelen door de jaren heen een sterke intuïtie. Ervaring leert hen hoe ze complexe situaties moeten inschatten en welke aanpak het beste werkt. Niet alles hoeft uit boeken of trainingen te komen. Soms is leren door te doen de meest effectieve manier om te groeien in leiderschap. Door fouten te maken en daar bewust op te reflecteren, ontwikkelt een leidinggevende een scherpere blik en meer zelfvertrouwen in besluitvorming.

Daarnaast kan overmatige scholing een valkuil zijn. Het volgen van cursussen en trainingen kan waardevol zijn, maar als het leidt tot theoretische overbelasting zonder praktische toepasbaarheid, wordt het een tijdrovende bezigheid zonder directe impact. Scholing kan ook een excuus worden om lastige beslissingen uit te stellen. De gedachte dat je eerst meer kennis moet vergaren voordat je actie onderneemt, kan verlammend werken.

Een ander argument om niet altijd voor scholing te kiezen, is dat leiderschap niet betekent dat je alles zelf moet kunnen. De kracht van goed leiderschap zit juist in het omringen met deskundige mensen. In plaats van zelf een cursus financiën te volgen, kan het slimmer zijn om een expert in te schakelen die je adviseert en ondersteunt. Hetzelfde geldt voor pedagogische expertise of HR-vraagstukken. Door te delegeren en vertrouwen te hebben in de expertise van anderen, houd je als leidinggevende de focus op je kerntaken.

Reflectie en intervisie kunnen in veel gevallen effectiever zijn dan formele scholing. Door met collega-leidinggevenden te sparren over lastige situaties, leer je van elkaars ervaringen en ontwikkel je nieuwe inzichten. Ook coaching door een ervaren schoolleider kan waardevolle perspectieven bieden die direct toepasbaar zijn in de praktijk.

Argumenten om Jezelf te Scholen

Toch zijn er situaties waarin scholing geen luxe is, maar een noodzaak. Het onderwijs verandert voortdurend en leidinggevenden moeten meebewegen met nieuwe ontwikkelingen. Wetgeving rondom passend onderwijs, digitalisering in de klas en actuele thema’s zoals werkdruk en duurzame inzetbaarheid vereisen een up-to-date kennisbasis.

Leiderschap is bovendien een vak op zich. Hoewel ervaring een grote rol speelt, zijn er vaardigheden en inzichten die je niet alleen in de praktijk kunt opdoen. Strategisch denken, verandermanagement en het effectief motiveren van teams zijn complexe vaardigheden die door scholing versterkt kunnen worden. Inspirerende leiders blijven zichzelf ontwikkelen en zorgen ervoor dat ze niet vastroesten in oude patronen.

Een gebrek aan kennis kan ook directe gevolgen hebben voor de effectiviteit van een schoolleider. Foute beslissingen op het gebied van financiën of personeelsbeleid kunnen schadelijk zijn voor de organisatie. Het niet op de hoogte zijn van bepaalde juridische richtlijnen kan risico’s met zich meebrengen. In zulke gevallen is het niet verantwoord om alleen op intuïtie en ervaring te vertrouwen. Scholing kan juist helpen om goed onderbouwde beslissingen te nemen en te voorkomen dat er onnodige fouten worden gemaakt.

Naast het opdoen van kennis kan scholing ook motiverend en inspirerend werken. Een training of cursus biedt niet alleen nieuwe inzichten, maar kan ook zorgen voor hernieuwde energie en een frisse blik op leiderschap. Het contact met andere leidinggevenden tijdens opleidingen biedt bovendien de kans om ervaringen te delen en te leren van verschillende perspectieven.

Hoe Maak Je de Juiste Keuze?

Niet elke leervraag hoeft met een cursus beantwoord te worden, maar soms is scholing wél de beste keuze. Hoe bepaal je wat het juiste moment is om jezelf bij te scholen?

Een belangrijke vraag is of de kennis of vaardigheid essentieel is voor je rol. Gaat het om een onderwerp waarbij een gebrek aan kennis je effectiviteit als leidinggevende belemmert? Dan is scholing een logische stap. Denk hierbij aan complexe onderwerpen zoals financieel management of arbeidsrecht, waar fouten grote gevolgen kunnen hebben.

Daarnaast speelt de tijdsinvestering een rol. Het volgen van een opleiding kost tijd en energie. Als een andere aanpak, zoals intervisie, coaching of het inschakelen van experts, net zo effectief is, kan dat een beter alternatief zijn. Tegelijkertijd moet worden afgewogen wat de gevolgen zijn als je ervoor kiest om je niet te scholen. Als het ontbreken van kennis leidt tot onzekerheid of ineffectieve besluitvorming, dan kan scholing juist een investering zijn die zichzelf op lange termijn terugbetaalt.

Een andere overweging is of scholing daadwerkelijk tot verandering leidt. Sommige leidinggevenden volgen regelmatig cursussen, maar passen de opgedane kennis vervolgens niet toe in de praktijk. Scholing moet altijd in dienst staan van groei en ontwikkeling. Als je merkt dat je vooral trainingen volgt om het volgen, is het tijd om te heroverwegen of dit de juiste aanpak is.

Conclusie: De Balans tussen Accepteren en Ontwikkelen

Geen enkele leidinggevende in het onderwijs kan alles weten en dat is ook niet nodig. De kunst van effectief leiderschap ligt in het vinden van de juiste balans tussen accepteren wat je niet weet en jezelf blijven ontwikkelen. Soms is vertrouwen op ervaring en intuïtie voldoende, terwijl in andere gevallen gerichte scholing nodig is om verder te groeien.

Scholing moet altijd een middel zijn en geen doel op zich. Het volgen van een cursus of training heeft pas echt zin als het bijdraagt aan betere besluitvorming en meer impact in de praktijk. Tegelijkertijd is het niet nodig om alles zelf te weten of te kunnen. Door gebruik te maken van de kennis en expertise van anderen, kunnen leidinggevenden zich richten op waar ze het meeste waarde toevoegen.

De sleutel tot Duurzaam Leiderschap ligt in het maken van bewuste keuzes. Door goed te overwegen wanneer scholing nodig is en wanneer andere vormen van leren effectiever zijn, blijft een leidinggevende groeien zonder zichzelf te overbelasten. Zo ontstaat een gezonde balans tussen leren, doen en vertrouwen op de kracht van samenwerking.

Heb jij al kennis gemaakt met mijn nieuwe e-book "De 7 Sleutels Tot Duurzaam Leiderschap"? Klik hier voor meer informatie.