Leiderschap gaat niet over harder werken – maar hierover wel

vervolg van het blog

Maar morgen wordt het niet rustiger.

Morgen komt er gewoon weer meer bij.

Je klapt je laptop dicht. De stilte voelt hard.
Niet omdat je klaar bent, maar omdat je op bent.

Ergens diep vanbinnen fluistert iets: "Zo was leiderschap toch niet bedoeld?"

Het hardnekkige misverstand: leiderschap = harder werken

In het onderwijs zijn we opgegroeid met een overtuiging: Als je hard werkt, komt alles goed.

En dus doe je het:

• Je zegt ja tegen extra taken.

• Je blijft bereikbaar (altijd).

• Je lost problemen op voordat iemand ze ziet.

Je doet het omdat je betrokken bent.
Omdat je geeft om je school, je team, je leerlingen.

Maar langzaam ontstaat er iets gevaarlijks: Je gaat doen wat nodig is, in plaats van doen wat klopt.

Hard werken houdt de school draaiend. Leiderschap brengt de school vooruit.

En dat zijn twee totaal verschillende werelden.

Hoe harder je werkt, hoe meer werk je aantrekt

Ik heb tientallen schoolleiders hier op stuk zien lopen. En ik heb er zelf lang genoeg in gezeten. Hoe harder je werkt, hoe meer mensen op jou gaan leunen.

Je team denkt:

“Als ik het aan jou vraag, gaat het sneller.”

Je bestuur denkt:

“Die kan veel hebben.”

Ouders denken:

“Die reageert altijd direct.”

En jij denkt:

“Als ik nog even doorpak, komt er straks ruimte.”

Maar ruimte ontstaat nooit door harder te werken.

Drukte lost zichzelf niet op.

Je kunt je niet uit een structureel probleem werken. Je kunt je er alleen uit leiden.

De verschuiving die alles verandert

Er is één besef dat je leiderschap voorgoed verandert: Leiderschap gaat niet over draagkracht. Leiderschap gaat over richting.

Een kapitein staat niet in de machinekamer.
Een kapitein staat boven — bij het kompas.

Schoolleiders die het verschil zien tussen doen en leiden, ervaren:

• meer rust

• meer overzicht

• meer invloed
  
  

Niet omdat er minder werk is. Maar omdat ze anders werken.

Waar leiderschap wél over gaat

1. Duidelijkheid scheppen

Een team heeft geen leidinggevende nodig die alles doet.
Een team heeft een leidinggevende nodig die richting geeft.

Wat is belangrijk? Wat komt later? Wat doen we niet?

Duidelijkheid = rust.

2. Grenzen stellen

Grenzen stellen voelt voor veel schoolleiders als:

• hard zijn

• onvriendelijk

• lastig doen
  
  

Maar grenzen stellen is dit: “Ik bewaak mijn energie zodat ik mijn werk goed kan doen.”

Grenzen zijn geen muren. Grenzen zijn bakens.

3. Ruimte voor reflectie

Veel schoolleiders zeggen: "Ik heb geen tijd om stil te staan."

Maar dat is precies waarom het fout gaat. Als je geen tijd hebt om stil te staan,
heb je ook geen tijd om te sturen.

Reflectie = richting. Zonder reflectie leef je in reactiemodus.

Vijf minuten per dag is genoeg.

4. Leiding geven = keuzes maken

Alles belangrijk vinden = niets belangrijk vinden.

Je bent er niet om alles te doen. Je bent er om te kiezen wat ertoe doet.

Een leider geeft richting.

Geen antwoorden. Geen oplossingen. Richting.

De omkering: van harder werken naar bewust leiden

Als je deze verschuiving maakt, verandert alles:

Het is geen kwestie van tijd vinden. Het is een kwestie van tijd nemen.

Dat ís leiderschap.

Mini-oefening — De Kompasvraag

Dit is jouw dagelijkse anker.

Elke ochtend één zin:

Wat is mijn bijdrage als leider vandaag — niet als uitvoerder?

Elke avond één zin:

Wat heb ik vandaag mogelijk gemaakt doordat ik richting gaf?

Het verlegt je aandacht van doen naar leiden.

• Je wordt niet betaald om te rennen

• Je bent geen brandjesblusser.

• Je bent geen router.

• Je bent geen noodopvang voor spoedvragen.

Je bent een leidinggevende.

Je wordt niet betaald om te rennen. Je wordt betaald om te sturen.

En sturen begint met keuzes maken.

Het begint bij één beslissing

Misschien voel je het al een tijdje.
Misschien heb je dit blog niet eens nodig om te weten dat het anders mag.

Maar toch stel ik je deze vraag:

Ben jij klaar om het roer weer te pakken?

Als het antwoord ja is, hoef je niet opnieuw het wiel uit te vinden.

Je hoeft dit niet alleen te doen.
Ik loop met je mee.

Jouw school verdient leiderschap. Jíj verdient rust.

👉 Wil je weten hoe je dat concreet doet, zonder te verzanden in de waan van de dag? Download dan mijn e-book "Wat altijd tijd tekort met je doet" en ontdek hoe je met de FOCUS-formule rust, structuur en eigenaarschap creëert.

Download dit e-book hier: https://www.onderwijskapitein.nl/aanvragen-e-book

Jouw dag, jouw koers, jouw leiderschap.