Vertrouwen herstellen na Conflicten: Lessen uit Zweden

In Zweden hebben ze hier een bijzonder effectieve aanpak voor. Zweedse leidinggevenden staan bekend om hun vermogen om vertrouwen te herstellen en sterker uit conflicten te komen. In dit artikel neem ik je mee naar Zweden en deel ik praktische lessen waarmee ook jij het vertrouwen binnen jouw team snel en duurzaam kunt herstellen.

Vertrouwen: het Zweedse fundament

In Zweden is vertrouwen de kern van effectief en inspirerend en daarmee duurzaam leiderschap. Het is niet alleen belangrijk om vertrouwen op te bouwen, maar vooral om het snel en adequaat te herstellen wanneer er conflicten ontstaan. Zweedse leidinggevenden geloven namelijk dat een team pas echt krachtig wordt als het ook effectief met conflicten kan omgaan.

Erkennen en bespreekbaar maken

In Nederland zijn we soms geneigd om conflicten snel weg te wuiven of stil te houden. In Zweden pakken ze dit anders aan. Daar maken ze conflicten juist direct bespreekbaar. Zweedse leidinggevenden nemen expliciet de tijd om te erkennen wat er speelt. Ze benoemen het probleem helder en nodigen teamleden uit om hun gevoelens en frustraties openlijk te uiten.

Als leidinggevende in het onderwijs kun jij dit toepassen door direct na een conflict of spanningsmoment openlijk te erkennen wat er gebeurd is. Zeg bijvoorbeeld:

“Ik merk dat er spanning is ontstaan na onze laatste vergadering. Laten we hier samen open over praten om te begrijpen wat er precies speelt.”

Luisteren zonder oordeel

Een essentieel onderdeel van de Zweedse aanpak is actief en aandachtig luisteren. Zweedse leidinggevenden weten hoe belangrijk het is om ruimte te geven aan de verhalen van álle betrokkenen. Ze luisteren zonder te oordelen of meteen oplossingen aan te dragen.

Wat betekent dit concreet voor jou als leidinggevende in het onderwijs? Vraag betrokken teamleden om hun versie van het verhaal en luister écht, zonder tussendoor te onderbreken of direct met tegenargumenten te komen. Zorg dat iedereen zich gehoord voelt en laat zien dat je de gevoelens van ieder serieus neemt.

Creëer ruimte voor kwetsbaarheid

In Zweden wordt kwetsbaarheid gezien als kracht, zeker in conflictsituaties. Zweedse leidinggevenden schromen niet om hun eigen fouten en onzekerheden toe te geven. Hiermee creëren ze ruimte voor anderen om hetzelfde te doen.

Durf als leidinggevende jouw eigen rol in het conflict te benoemen. Bijvoorbeeld:

“Ik realiseer me dat ik wellicht te snel heb gereageerd, waardoor jij je niet gehoord voelde. Dat was niet mijn bedoeling, en ik wil hier graag van leren.”

Dit opent deuren naar herstel en diepere verbinding binnen je team.

Transparantie over intenties

Een andere krachtige les uit Zweden is transparantie. Zweedse leidinggevenden zijn helder over hun intenties en verwachtingen, waardoor misverstanden sneller worden opgelost en conflicten minder snel escaleren.

Leg daarom duidelijk uit waarom je bepaalde beslissingen hebt genomen en wat je precies wilde bereiken. Dit voorkomt ruis en zorgt voor wederzijds begrip. Bijvoorbeeld:

“Mijn bedoeling met deze beslissing was om het team meer autonomie te geven. Het spijt me dat dit anders is overgekomen. Kunnen we samen kijken hoe we dit voortaan beter aanpakken?”

Gezamenlijke afspraken maken

Zweedse leidinggevenden geloven in gedeelde verantwoordelijkheid. Na een conflict richten zij zich altijd op het gezamenlijk maken van nieuwe afspraken. Ze betrekken het team bij het formuleren van oplossingen.

Doe dit ook in jouw onderwijspraktijk. Stel open vragen zoals:

“Wat hebben we nodig om het vertrouwen binnen ons team te herstellen en in de toekomst te behouden?”

“Welke afspraken kunnen we samen maken zodat iedereen zich veilig en vertrouwd voelt?”

Kleine successen vieren

Zweden zijn meester in het vieren van kleine successen. Het opnieuw bouwen van vertrouwen gebeurt vaak stap voor stap, en het is belangrijk om elke vooruitgang expliciet te vieren.

Maak successen zichtbaar en benoem ze openlijk binnen jouw team:

“Ik zie dat we beter naar elkaar luisteren en dat conflicten sneller worden besproken. Ik ben hier enorm blij mee en trots op wat we al hebben bereikt.”

Preventief werken aan vertrouwen

De laatste Zweedse les is wellicht de krachtigste: voorkom conflicten door continu te investeren in vertrouwen. Zweedse leidinggevenden zijn proactief in het bouwen aan vertrouwen, waardoor conflicten minder vaak voorkomen en makkelijker opgelost worden.

Wat jij vandaag al kunt doen:

• Maak vertrouwen actief bespreekbaar.
• Vraag regelmatig feedback.
• Geef verantwoordelijkheid en autonomie vanuit vertrouwen.

Samenvattend: Maak van vertrouwen jouw leiderschapsprioriteit

Conflicten zijn nooit fijn, maar bieden je als leidinggevende een kans om sterker te worden. Door lessen uit het Zweedse leiderschap toe te passen, kun je effectief het vertrouwen binnen jouw team herstellen én versterken:

Maak conflicten bespreekbaar.

Luister zonder oordeel.

Toon je kwetsbaar.

Wees transparant over je intenties.

Maak gezamenlijke afspraken.

Vier kleine successen.

Werk preventief aan vertrouwen.

Vertrouwen herstellen kost tijd, energie en aandacht, maar het resultaat is het dubbel en dwars waard: een hechter, sterker en veerkrachtiger team dat klaar is voor elke uitdaging.

Aan jou de keuze om vandaag nog te starten met het toepassen van deze krachtige lessen uit Zweden.