Je kent ze wel. Van die weken waarin je agenda binnen een halve dag overhoop ligt. Een ziekmelding, een oudergesprek dat uitloopt, een teamlid dat dringend ondersteuning nodig heeft, onverwachte vragen van het bestuur. Plannen worden ter plekke herschreven. Wat je van plan was te doen, verdwijnt in de achtergrond van urgente hectiek.
Dit zijn de weken waarin het moeilijk is om focus te houden. De weken waarin je wordt meegesleurd door de Waan van de Dag. De weken waarin je aan het einde van de dag het gevoel hebt dat je druk was — maar niet effectief.
En precies in deze weken wordt duidelijk of je leiderschap écht stevig staat. Of je in staat bent om ook onder druk koers te houden. Of dat je, ondanks al je goede intenties, toch weer terugvalt in overleven.
De waarheid is: drukte is niet het probleem. Het ontbreken van bewuste keuzes onder druk, dát is het probleem.
Vandaag deel ik vijf strategieën die je helpen om in de drukste periodes van het schooljaar toch te blijven sturen. Zodat jij niet alleen overleeft, maar leiding blijft geven — met focus, rust en structuur.
Realiseer je: chaos is tijdelijk, jouw koers niet
In de hectiek van alledag kan het voelen alsof de wereld uit elkaar valt als je niet overal tegelijk op reageert. Maar chaos is zelden structureel. Het zijn pieken, golven, perioden van intensiteit die weer voorbijgaan.
Wat wél structureel moet zijn, is jouw koers. Jouw leiderschapsopdracht verandert niet omdat de week drukker is. Je missie en visie blijven staan, ook als de omstandigheden onrustig zijn.
Juist in drukke tijden is het cruciaal om die koers extra scherp voor ogen te houden. Niet door halsstarrig vast te houden aan je oorspronkelijke planning alsof er niets aan de hand is, maar door elke keuze die je maakt opnieuw te toetsen aan je richting.
Is dit wat ik nu moet doen om mijn leiderschapsdoelen te dienen?
Of reageer ik alleen maar op wat er op me afkomt?
Wanneer je dit bewust blijft afwegen, creëer je mentale ruimte. Je herinnert jezelf eraan dat je niet alles hoeft te doen. Dat niet elke prikkel jouw onmiddellijke aandacht verdient. En dat tijdelijke druk geen reden is om je visie los te laten.
Je koers is je anker. Hou hem vast, juist als het stormt.
Strategie 1: Bescherm je strategische focusblokken extra stevig
In rustige weken plan je misschien royale blokken in voor strategisch werk. Een halve ochtend voor beleidsontwikkeling, een middag voor teamreflectie. In drukke weken lijkt dat onmogelijk. Er zijn simpelweg te veel verstoringen.
Maar de oplossing is niet om je focusblokken te schrappen. De oplossing is om ze aan te passen aan de realiteit.
In plaats van een halve ochtend, plan je nu twee kortere blokken van dertig tot veertig minuten. Blokken waarin je ongestoord werkt aan dat ene strategische doel. Kleinere tijdseenheden passen beter bij een drukke dynamiek en zijn bovendien makkelijker te beschermen.
Het belangrijkste is niet hoeveel tijd je hebt. Het belangrijkste is dát je tijd maakt voor wat essentieel is. Ook al is het maar kort. Ook al is het minder dan je zou willen.
Want elke bewuste keuze voor focus onder druk, versterkt je leiderschap. Je laat aan jezelf én je omgeving zien: wat belangrijk is, blijft belangrijk — ongeacht de omstandigheden.
Strategie 2: Prioriteer dagelijks actief opnieuw
In rustige tijden kun je vaak prima vooruitplannen. Maar als de druk toeneemt, werkt de wereld niet meer volgens de planning die je maandag maakte. Dingen veranderen. Nieuwe urgenties duiken op.
Daarom is het essentieel om in drukke weken niet vasthouden aan een star lijstje, maar dagelijks actief opnieuw te prioriteren.
Begin je dag niet met je inbox. Begin je dag met één vraag:
Wat zijn vandaag de twee belangrijkste dingen die ik moet doen om mijn koers te blijven volgen?
Kies die twee dingen. Werk eraan vóór je je laat meezuigen in de vragen van anderen.
Natuurlijk komen er andere zaken tussendoor. Natuurlijk moet je soms schakelen. Maar als je elke dag begint met het stellen van je eigen prioriteiten, houd je meer regie. Je verplaatst jezelf van een reactieve naar een proactieve houding.
En uiteindelijk is dat het verschil tussen overleven en leidinggeven.
Strategie 3: Communiceer jouw focus naar je team
Leiderschap vindt nooit in isolatie plaats. Jouw gedrag heeft invloed op je team — en omgekeerd.
In drukke weken kan het verleidelijk zijn om te zwijgen over je focus. Om onder de radar je best te doen om je koers vast te houden, terwijl je team zich ook door de hectiek worstelt.
Maar juist nu is transparantie krachtig.
Deel met je team dat je bewust kiest voor focus. Leg uit dat je strategische doelen niet loslaat, ook niet in drukke tijden. Geef aan wanneer je even niet beschikbaar bent omdat je werkt aan iets dat voor de lange termijn belangrijk is.
Zo nodig je je team uit om ook zelf na te denken over hun focus. Je creëert een cultuur waarin niet alleen brandjes blussen telt, maar waarin lange termijn doelen ook onder druk aandacht blijven krijgen.
Leiderschap is voorbeeldgedrag. Zeker in de storm.
Strategie 4: Accepteer imperfectie — maar stuur bewust bij
Geen enkele drukke week verloopt perfect. Soms lukt het niet om alles af te krijgen. Soms moet je concessies doen. Soms valt je zorgvuldig geplande focusblok alsnog in duigen.
Dat is geen falen. Dat is realiteit.
Belangrijk is dat je niet in zelfverwijt verzandt. Focus is geen alles-of-niets spel. Het is geen zwart-wit verhaal. Focus is een dagelijkse keuze — en soms ook een dagelijkse herkeuze.
Wat telt, is dat je blijft bijsturen. Dat je blijft zien wat er gebeurt, wat je keuzes zijn, en hoe je kunt terugkeren naar je koers.
Aan het einde van elke dag kun je jezelf drie eenvoudige vragen stellen:
Wat ging vandaag goed in mijn focusbehoud?
Waar verloor ik focus, en waarom?
Wat kan ik morgen anders doen?
Met deze korte reflectie voorkom je dat je onbewust afdwaalt. Je blijft actief sturen, ook als het niet perfect gaat.
En dat maakt het verschil.
Strategie 5: Plan na de drukte bewust hersteltijd
Drukke weken vragen veel van je energie, je aandacht en je flexibiliteit. Als je daarna gewoon doorrent zonder hersteltijd, bouw je structurele vermoeidheid op. En vermoeide leiders verliezen sneller focus.
Daarom is het essentieel om ná een piekperiode bewust ruimte te maken voor herstel.
Dat betekent niet dat je een week niets doet. Het betekent dat je de intensiteit van je werk bewust verlaagt. Dat je reflectiemomenten inbouwt. Dat je een dagdeel plant voor herstel, niet voor nog meer actie.
En het betekent dat je jezelf de vraag stelt:
Wat heeft mijn leiderschap nu nodig om opnieuw stevig te kunnen sturen?
Soms is dat een goede wandeling. Soms is het een open gesprek met je team. Soms is het gewoon weer even ademhalen voordat de volgende fase begint.
Duurzaam leiderschap ontstaat niet in piekprestaties. Het ontstaat in de wisselwerking tussen inspanning en herstel.
Gun jezelf die balans.
Focus is een keuze, elke dag opnieuw
De afgelopen week heb je gelezen over de vijf stappen van de FOCUS-Formule™. Je hebt gezien hoe je kunt filteren, ordenen, concretiseren, uitvoeren en sturen.
Maar focus is geen eindpunt. Het is een voortdurende keuze.
Elke dag opnieuw.
Elke week opnieuw.
Elke keer als de druk toeneemt en je wordt verleid om mee te gaan in de waan.
Focus vraagt niet om perfecte omstandigheden. Focus vraagt om bewuste aandacht. Om kleine, dagelijkse acties die samen een groot verschil maken.
En juist in de storm laat je zien wie je als leider werkelijk bent. Niet door alles onder controle te houden. Maar door steeds weer terug te keren naar wat er echt toe doet.
Kies ook deze week opnieuw voor focus.
Kies voor leiderschap.
En weet dat je daarmee niet alleen jezelf dient, maar ook je team, je school en de kinderen waarvoor je het allemaal doet.
Wil je meer lezen over de FOCUS - Formule? Klik dan hier
Heb je een vraag over dit blog of wil je een opmerking plaatsen? Neem dan contact met mij op via onderstaande knop.
René Rensen I De Onderwijskapitein
Het is de missie van De Onderwijskapitein om leidinggevenden in het onderwijs te helpen hun leiderschap te versterken. Ik zorg voor Focus, Rust en Structuur zodat jij geïnspireerd leiding kunt geven aan jouw team én aan de schoolontwikkeling.